An ìomhaigh as tràithe as aithne dhuinn de dh’Albannach-Nuadh Dubh. Gearradair fiodha gun ainm ann an Shelburne, Alba Nuadh, 1788. [Rabhadh: tha am brath-bloga seo a’ toirt tuairisgeul air fòirneart an aghaidh dhaoine Dubha, a’ gabhail a-steach murt is ciùrradh sna Stàitean.] A’ coiseachd tro nàbachdan ann an ceann a deas Ghlaschu an-diugh, bha mi … Leugh an corr Eachdraidh Dhubh ann am Mac-Talla, is Eile
Dh’atharraich Rèabhlaid Mhòr na Frainge eachdraidh na Roinn-Eòrpa, agus eachdraidh an t-saoghail. Tha a mac-talla, mar gum b’ eadh, ri cluinntinn chun an latha an-diugh. Anns na bliadhnaichean 1848 agus 1849 bha deagh adhbhar aig Gàidheil sgrìobhadh mu deidhinn air sgàth ’s gun robh an Fhraing agus an Roinn-Eòrpa nam boil le rèabhlaidean ùra, a … Leugh an corr Rèabhlaid na Frainge 1789-1799: Cunntasan Gàidhlig bhon 19mh Linn
Air 23 Cèitean 1794, chuir Eanraig Dundas (‘An t-Aintighearna Mòr’, 1742-1811), Rùnaire na Stàite airson Cogadh, litir gu Tighearna an t-Seula Dhìomhair, Marquess Stafford (1721-1803). Na broinn, thug e seachad am fiosrachadh as ùire bho Alba mu na bha na h-ùghdarrasan air faighinn a-mach mu ghnìomhan radaigeach. Tha e a’ bruidhinn mu Charaidean nan Daoine, … Leugh an corr Radaigeachd nan 1790an air a’ Ghàidhealtachd (3): Pàipear Sgaoilte am Measg nan Dìon-fheachdan (Giblean 1794)
Chan fhaca mi fhathast facal Gàidhlig air strike-breaker, blackleg no scab. (1) Chan eil teagamh, ge-tà, nach do chuir Gàidheil eòlas math air stailcean, gu sònraichte san 19mh linn air adhart, agus air suidheachaidhean nuair a bhiodh buidheann de dhaoine a’ feuchainn ri stailc a bhriseadh — .i. a’ gabhail àite an luchd-stailc, no a’ … Leugh an corr Briseadairean-stailce: ‘Yahie Miners’ ann an Ceap Breatainn
Chòrdadh e rium glan ‘Còirichean an Duine’ no Rights of Man (1791/1792), le Tòmas Paine (1737-1809), a leughadh ann an Gàidhlig. No, gu dearbh, sìon sam bith leis an t-sàr rèabhlaideach dheamocratach seo. B’ fhada bho chuala mi gun deach Gàidhlig a chur air Rights of Man – no, aig a’ char as lugha, … Leugh an corr Radaigeachd nan 1790an air a’ Ghàidhealtachd (2): An robh Tòmas Paine ann an Gàidhlig?
Tha mi air a bhith a’ smaoineachadh tòrr mu na ceanglaichean a dh’fhaodadh a bhith aig Aramach 1820 air Galltachd na h-Alba ri Gàidheil agus a’ Ghàidhealtachd. Mar as àbhaist, air sgàth gainnead de dh’fhianais agus ro-bheachdan mun sgaradh bhunaiteach eadar an dà àite, tha e ri thuigse san litreachas nach robh cuid no gnothach … Leugh an corr Radaigeachd nan 1790an air a’ Ghàidhealtachd (1): Gairm Dìlseachd, le Comann Gàidhealach na h-Alba (1793)
Mura b’ e an coròna-bhìoras, bhithinn fhìn coltach ri iomadh duine eile airson dol gu tachartasan a’ comharrachadh Aramach 1820, agus tadhal air cuid de na h-àitichean faisg orm co-cheangailte ris. Faodaidh sinn, ge-tà, leughadh mu na thachair dà cheud bliadhna air ais. A bharrachd air an eachdraidh ainmeil aig Peter Berresford Ellis agus Seumas … Leugh an corr Aramach 1820: An Dà-cheudamh Ceann-bliadhna
’S e aonadh-rèabhlaideach eadar-nàiseanta a th’ ann an Luchd-obrach Gnìomhachail an t-Saoghail - Industrial Workers of the World (IWW), no na 'Wobblies' mar as fheàrr a dh'aithnichear iad. Chaidh a stèidheachadh anns na Stàitean Aonaichte ann an 1905, agus sgaoil e air feadh na dùthcha ag eagrachadh gu sònraichte an luchd-obrach as bochda, as dorra eagrachadh … Leugh an corr An Ro-ràdh do Bhun-reachd an IWW (Eadar-theangachadh Gàidhlig)
Bardachd O Lamh-Sgriobhaidhean Cyril Dieckhoff Air a deasachadh le ANNA NICCOINNICH (Obar-Dheadhain) Rinneadh an t-òran a leanas le Sìne Nic Dhòmhnaill, seann bhean aig nach robh sgoil no Beurla. Rugadh i am Bràigh Uachdarath, agus an uair a bha i ceithir fichead bliadhna ’s a sia thainig a còir air a gabhail-fearainn gu ceann … Leugh an corr ‘Òran nan Councillors’, le Sìne NicDhòmhnaill (Mu Dheireadh an 19mh Linn no Toiseach an 20mh Linn)
IN MEMORIAM Le TORMOD BURNS THACHAIR rud-eiginn air a’ chóigeamh là deug de ’n Dàmhair sa’ bhliadhna 1956, a bhrosnaich aire an t-saoghail gu léir, agus a bhrosnaich truas an t-saoghail shaoir beagan an déidh sin, nuair a ghabh na Ruiseanaich gnothach mór ris. B’ e so oidhirp a’ chinnich Ungaraich a bhriseadh na slabhraidhean … Leugh an corr ‘In Memoriam’ (Rèabhlaid na h-Ungaire, 1956), le Tormod Burns (1964)
A’ Cheàrdach 